Τι είναι coaching;
Η αλήθεια είναι ότι πολλές είναι οι φορές που με ρωτάνε «τι είναι το coaching και πως θα με βοηθήσει;». Και είναι λογικό! Καθώς, το coaching είναι δύσκολο να οριστεί με ακρίβεια, αφού συνδυάζει αρκετές σχετικές προσεγγίσεις.
Πριν ξεκινήσουμε όμως να δώσουμε τον – όσο το δυνατόν – σαφή ορισμό, είναι σημαντικό να έχεις εικόνα ότι το coaching συνδυάζει αρκετούς κλάδους, όπως είναι:
- η θετική ψυχολογία
- η συμβουλευτική
- η προσωπική ανάπτυξη
καθώς επίσης τον αθλητισμό και τη διοίκηση του ανθρώπινου δυναμικού. Πώς συνδυάζονται όλα αυτά μαζί; Κι όμως γίνεται! Πάμε, λοιπόν να τα δούμε αναλυτικά…
Ιστορικά
Ως φιλοσοφία, το coaching ξεκινά από την Αρχαία Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα, από τη γνωστή «Σωκρατική μέθοδο» (μαιευτική – διαλεκτική).
Τα νεότερα χρόνια, αρχικά εμφανίζεται περίπου τη δεκαετία του ’50 στο Ηνωμένο Βασίλειο και στη συνέχεια, στις ΗΠΑ και κυρίως στον τομέα των επιχειρήσεων. Μέχρι και τη δεκαετία του 1990, το coaching αφορούσε αποκλειστικά το εταιρικό περιβάλλον.
Το 1992 ιδρύθηκε ο ευρωπαϊκός φορέας για το coaching, ο European Mentoring & Coaching Council (EMCC). Tο 1995 ιδρύθηκε το International Coaching Federation (ICF) στις ΗΠΑ. Από το 2000 και μετά, αρχίζει και εμφανίζεται και σε άλλες χώρες του κόσμου, όπως τον Καναδά, την Αυστραλία και την Ιαπωνία.
Το coaching έχει τις ρίζες του στον αθλητικό χώρο. Ο Timothy Gallwey, που αποτελεί συγγραφέας του πρώτου βιβλίου coaching (“The inner game of tennis”). Θεώρησε ότι υπάρχει κάτι στον εξαιρετικό παίκτη του τέννις και τη ψυχολογία που μπορεί να εφαρμοστεί και σε άλλους τομείς.
Σε αυτή την άποψη, ο Sir John Whitmore συμφώνησε στο ότι ο εσωτερικός αντίπαλος που υπάρχει μέσα στο κεφάλι μας είναι ο πιο ισχυρός αντίπαλος από οποιονδήποτε εξωτερικό αντίπαλο έχουμε.
Κι αν το καλοσκεφτείς, όλοι έχουμε ένα εσωτερικό διάλογο που σε άλλες περιπτώσεις μας κινητοποιεί και σε άλλες μας εμποδίζει και δυσκολεύει.
Ορισμοί Coaching
Σύμφωνα με τον Α. Grant, στην προσπάθειά του να προσεγγίσει τον ορισμό του coaching υποστηρίζει ότι το Coaching αποτελεί μια συνεργατική και συστηματική διαδικασία, που επικεντρώνεται στη λύση και είναι προσανατολισμένη στο αποτέλεσμα.
Στη διαδικασία αυτή, ο coach ενθαρρύνει:
- τη βελτίωση των προσωπικών ικανοτήτων
- την απόδοση
- την αυτόνομη μάθηση
- την προσωπική ανάπτυξη του ατόμου (coachee)
Από την άλλη πλευρά η A. Dunbar (2009) προσπάθησε να αποτυπώσει και εκείνη τον ορισμό του coaching. Αναφέρει ότι: το coaching είναι ο δρόμος και το όχημα που ενώνει το παρόν με το επιθυμητό μέλλον. Με το coaching οι άνθρωποι προχωρούν από το σημείο Α στο σημείο Β, αφαιρώντας τα εμπόδια και τις παρεμβολές.
Κι όμως, αυτό γίνεται! Στο ακόλουθο βίντεο μπορείς να δεις ποια είναι η διαδικασία και το πώς δουλεύουν οι coaching συνεδρίες.
Ποιοι είναι οι ορισμοί των διεθνών φορέων για το coaching;
Ακόμα και οι διεθνείς φορείς προσπάθησαν να αναφέρουν τη δική τους προσέγγιση και τον ορισμό του coaching. Σύμφωνα με τον EMCC, το coaching είναι «μία δημιουργική διεργασία που επιδιώκει να υποστηρίζει τους εμπλεκομένους, ώστε να αναπτυχθούν και να φτάσουν τους στόχους που οι ίδιοι επιθυμούν. Μπορεί να επικεντρώνεται τόσο σε άτομα, όσο και σε ομάδες και ασχολείται με θέματα επαγγελματικής και προσωπικής εξέλιξης, διευκολύνοντας τον εντοπισμό εναλλακτικών τρόπων διαχείρισης επαγγελματικών και προσωπικών προσκλήσεων.»
Ο ICF αναφέρει ότι το coaching είναι ένας συνεταιρισμός με τον πελάτη σε μία δημιουργική διαδικασία που προκαλεί τη σκέψη και τον εμπνέει να μεγιστοποιήσει την προσωπική και επαγγελματική του δυναμική.
Και αυτό που συχνά λοιπόν αναρωτιέμαι για το coaching είναι «Είναι τέχνη ή επιστήμη;». Καθώς κοιτάζοντας όλους αυτούς τους ορισμούς σε ένα κοινό τόπο τελικά καταλήγουν (και καταλήγω!) και αυτός είναι η κοινή πρόθεση για την αλλαγή και την εξέλιξη του ανθρώπου.
Ίσως, τελικά η προσέγγιση της Curly Martin (2002) που ορίζει το coaching ως «η τέχνη της αλλαγής» να είναι τελικά αυτό που (μου) ταιριάζει!
Στόχοι του coaching
Μέσα από το coaching, το άτομο μπορεί να ασχοληθεί με πολλούς και διαφορετικούς τομείς. Ενδεικτικά, μπορεί να ασχοληθεί και:
- να ανακαλύψει τις προσωπικές του δυνατότητες και τα δυνατά σημεία της προσωπικότητάς του
- να ξεκαθαρίσει τις αξίες και τα πιστεύω του
- να αυξήσει την αυτό-επίγνωσή του
- να θέτει τις δικές του προτεραιότητες και όσα είναι σημαντικά για αυτόν
- να βρίσκει δικούς του τρόπους και μεθόδους αντιμετώπισης προσωπικών του προκλήσεων
- να βρίσκει τρόπους ανακάλυψης ή δημιουργίας πιθανοτήτων και λύσεων σε ζητήματα που τον απασχολούν
- να θέτει καλώς διαμορφωμένους στόχους
- να είναι ευέλικτος και ανθεκτικός σε διάφορες καταστάσεις
- να σχεδιάζει θετικές ενέργειες και πλάνο δράσης προς το στόχο του
Στόχος λοιπόν, του coaching είναι ουσιαστικά να ξεκλειδώσει τις εσωτερικές δυνάμεις που κάθε ατόμου για να μπορέσει να μεγιστοποιήσει την απόδοσή του.
Ο καλύτερος λοιπόν τρόπος για να συμβεί αυτό είναι να βοηθήσει ο Coach το άτομο (coachee) να μάθει μόνος του, αντί να τον διδάξει.
Το coaching βοηθά το άτομο να εξελιχθεί ολιστικά καθορίζοντας με σαφήνεια το όραμά του, αναπτύσσοντας τις εσωτερικές του δυνάμεις και δεξιότητες με απώτερο στόχο να βιώσει την ευτυχία!
Και στην τελική ποιος δεν θέλει να είναι ευτυχισμένος/η;
Είναι το Coaching το ίδιο με τη Συμβουλευτική (Consulting);
Η αλήθεια είναι ότι φαίνεται να υπάρχει μεγάλη σύγχυση σχετικά με τη διαφορά μεταξύ της coaching προσέγγισης και της συμβουλευτικής (Consulting). Καθώς επίσης, και για το αν ένας coach συμπεριφέρεται με τον ίδιο τρόπο που συμπεριφέρεται ένας σύμβουλος στους ανθρώπους που συνεργάζεται. Για το λόγο αυτό σε αυτή την ενότητα, θα τα … «ξεδιαλύνουμε».
Σύμβουλος Vs Coach
Ο Σύμβουλος είναι αυτός που ακούει τις ανάγκες του πελάτη του και αναλαμβάνει δράση για να γίνουν τα πράγματα. Από την άλλη πλευρά, ένας Coach είναι πιο πελατοκεντρικός στην προσέγγισή του. Στόχος είναι να ενδυναμώσει τον πελάτη να αναγνωρίσει τα δυνατά του σημεία και να λάβει ο πελάτης τις δικές του αποφάσεις.
Το Coaching δεν συμβουλεύει ή λέει στον πελάτη τι να κάνει.
Συνεπώς, αν έχετε ακούσει κάποιον “Coach” να σας λέει τι να κάνετε καλύτερα, τότε αυτό που λαμβάνεις ΔΕΝ είναι coaching!
Ποιες είναι οι διαφορές του Coaching και της Συμβουλευτικής (Consulting);
Πάμε όμως, να τα δούμε πιο αναλυτικά τις βασικές διαφορές μεταξύ του Coaching και της Συμβουλευτικής (Consulting)…
Συμβουλευτική (Consulting)
Η Συμβουλευτική προσέγγιση έχει να κάνει με την ανάληψη ευθύνης και τη λήψη αποφάσεων. Για παράδειγμα, σε επαγγελματικό πλαίσιο είναι τα άτομα που λαμβάνουν τις αποφάσεις για το τι είναι καλύτερο να γίνει σχετικά με κάποιο project.
Οι σύμβουλοι αμείβονται για να χρησιμοποιούν τις γνώσεις, τις δεξιότητες και την τεχνογνωσία τους σε έναν συγκεκριμένο τομέα για την παροχή λύσεων και την επίλυση προβλημάτων.
Eπιπλέον, οι σύμβουλοι εργάζονται με τέτοιο τρόπο, με τον οποίο είναι προσανατολισμένοι στην εργασία. Κάτι που σημαίνει ότι θα μπορούσε να σημαίνει βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη συνεργασία, και επικεντρώνονται αποκλειστικά στο αποτέλεσμα.
Οι σύμβουλοι δεν ασχολούνται με την αλλαγή συμπεριφοράς ή νοοτροπίας και δεν λαμβάνουν καθόλου υπόψη τις σκέψεις ή τα συναισθήματά σου. Θα λέγαμε ότι είναι λίγο μία πιο “τεχνοκρατική” προσέγγιση.
Coaching
Το Coaching από την άλλη πλευρά, είναι πιο πελατοκεντρικό – ανθρωποκεντρικό και συνήθως διεξάγεται με ατομικές συνεδρίες. Ο Coach υποστηρίζει στο βέλτιστο βαθμό τον coachee μέσα στη συνεργατική και συστηματική διαδικασία για το πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο coachee.
Πιο συγκεκριμένα, ο coach θέτει μία σειρά ερωτήσεων, σύμφωνα με ειδικά πρωτόκολλα που καθορίζονται από τους αρμόδιους φορείς, που επικεντρώνεται στη λύση του προβλήματος και είναι προσανατολισμένη στο αποτέλεσμα.
Στη διαδικασία αυτή ο coach ενθαρρύνει τη βελτίωση των προσωπικών ικανοτήτων, την απόδοση, την αυτόνομη μάθηση και την προσωπική ανάπτυξη του ατόμου (coachee).
O Coach θέτει τις ερωτήσεις και τις προτάσεις του στον coachee, με τέτοιο τρόπο ώστε να «δεσμεύει» και να κινητοποιεί το μυαλό και τους εσωτερικούς πόρους του coachee.
Κι αυτό συμβαίνει διότι:
Όλοι έχουμε τα εφόδια που χρειαζόμαστε μέσα μας! Αρκεί να τα ενεργοποιήσουμε κατάλληλα!
Με αυτό τον τρόπο, ενισχύει την ικανότητά του να επιλέγει τελικά αυτό που αισθάνεται καλύτερο για εκείνον. Να επιλέγει με τη σωστή νοοτροπία, στάση, την αυτογνωσία, καθώς και με εργαλεία- εργασίες για την καθοδήγησή του.
Ποιος είναι ο βασικός στόχος του coaching;
Βασικός στόχος του coaching είναι το άτομο (coachee) να αναπτύξει και να ενδυναμώσει την αυτο-υπευθυνότητά του.
Σε ένα προσωπικό στόχο, το να λάβει κάποιος άλλος την ευθύνη της απόφασης για το τι χρειάζεται να κάνεις, είναι εύκολο. Απλά δε θα λειτουργήσει όταν αυτό αφορά μία μακροπρόθεσμη αλλαγή!
Οι άνθρωποι συνήθως ξέρουν ήδη τι να κάνουν, αλλά δεν έχουν την αυτοπεποίθηση, το κίνητρο, τους πόρους, την υποστήριξη ή την πίστη στον εαυτό τους για να το κάνουν πραγματικά μόνοι τους. Εδώ, λοιπόν έρχεται ένας πιστοποιημένος – από εγκεκριμένους φορείς – Coach!
Συμπερασματικά…
Τόσο το coaching, όσο και η συμβουλευτική είναι δύο υπηρεσίες που διαφέρουν σημαντικά. Το coaching, συνήθως στοχεύει σε ένα άτομο που θέλει να γίνει μια καλύτερη εκδοχή του εαυτού του. Η συμβουλευτική παρέχει στις επιχειρήσεις την τεχνογνωσία που τους λείπει επί του παρόντος.
Ελπίζω να σε βοήθησα να «ξεκαθαρίσεις» ποιες είναι οι διαφορές του coaching και της συμβουλευτικής, ώστε να μπορείς να αποφασίσεις ποιο καλύπτει καλύτερα τις ανάγκες σου.
Κι αν σε αυτό το σημείο αναρωτιέσαι «τι να διαλέξεις στον τομέα της διατροφής», μείνε συντονισμένος/η, καθώς θα ακολουθήσει άρθρο σχετικά με το coaching στον τομέα της δίαιτας!
Διάβασε σχετικά άρθρα:
