Παγωτό: διατροφική αξία, θερμίδες…και απόλαυση

Κάθε φορά που σκέφτομαι το παγωτό, ξεπροβάλλει και μία ανάμνηση από την παιδική μου ηλικία (εσένα;) και όσο μεγάλωνα το παγωτό είδα ότι κατείχε τη δική του ξεχωριστή θέση στη διατροφή μου. Γιατί καλοκαίρι, χωρίς παγωτό…δε γίνεται!

Σε αυτό το άρθρο, το μόνο σίγουρο είναι ότι… δε θα σου πω να μη φας παγωτό! Ωστόσο, είμαι εδώ μέσα από αυτό το άρθρο – οδηγό να σου σε ενημερώσω ότι κάθε είδος παγωτού έχει την δική του θερμιδική αξία. Είτε προτιμάς τις πλούσιες γεύσεις είτε κάτι πιο ανάλαφρο και φρουτώδες, αξίζει να γνωρίζεις τι περιέχει κάθε είδος και πως συμμετέχει στην διατροφή σου.

Πάμε όμως να τα δούμε ένα – ένα.

Ιστορία του παγωτού

Η καταγωγή του παγωτού έχει τις ρίζες της στην αρχαία Περσία. Πρώτοι οι Πέρσες πάγωναν χυμό γκρέιπ φρουτ σε μπωλ με χιόνι και το κατανάλωναν τους ζεστούς μήνες. Επίσης, ανακάτευαν πάγο με φρούτα και τον αρωμάτιζαν με σαφράν και διάφορα άλλα μπαχαρικά.

Οι Άραβες, ωστόσο, ήταν εκείνοι οι οποίοι χρησιμοποίησαν το γάλα ως κύριο συστατικό του παγωτού. Ήδη από τον 10ο αιώνα μ.Χ. υπήρχαν συνταγές παγωτού από γάλα ή κρέμα γάλακτος ανακατεμένο συχνά με γιαούρτι, το οποίο αρωμάτιζαν με ροδόνερο και στο οποίο προσέθεταν ξηρά φρούτα ή ξηρούς καρπούς.

Επίσης, ακούγεται ότι οι Κινέζοι είχαν επινοήσει μια συσκευή για την παρασκευή των σορμπέ και του παγωτού. Στη δυναστεία των Γουάν, ο Κουμπλάι Χαν απολάμβανε το παγωτό και το κρατούσε επτασφράγιστο μυστικό, έως ότου ο Μάρκο Πόλο μετέφερε την τεχνική της παρασκευής του παγωτού στην Ιταλία. Και όλα αυτά για να μπορείς να το απολαμβάνεις…σήμερα!

Είδη παγωτού

«Ποιο παγωτό να επιλέξω;» ίσως να αναρωτιέσαι. Πάμε να δούμε τα είδη παγωτού που υπάρχουν μαζί με τα χαρακτηριστικά τους.

Κλασικό Μαλακό Παγωτό (Gelato)

Αν έχεις επισκεφτεί την Ιταλία τότε σίγουρα θα έχεις δοκιμάσει το γνωστό ιταλικό παγωτό gelato. Φτιάχνεται με γάλα και κρέμα γάλακτος, γι’αυτό και έχει πλούσια υφή.  

Παγωτό Παρφέ

Αν αγαπάς τα πιο πλούσια παγωτά και θέλεις γευστική απόλαυση στο φουλ, τότε το παρφέ είναι για σένα. Έχει περισσότερη κρέμα γάλακτος και αυγά και αυτός είναι ο λόγος που το κάνει πιο χορταστικό ειδικά αν έχει μέσα σοκολάτα, καρύδια ή σιρόπι.

Σορμπέ – Γρανίτα

Το σορμπέ και η γρανίτα είναι για σένα που ψάχνεις κάτι δροσερό, ελαφρύ και φρουτένιο. Δεν έχουν γάλα και φτιάχνονται με φρούτα και χυμούς, άρα είναι ιδανική επιλογή για εσένα που έχεις δυσανεξία στη λακτόζη.

Η γρανίτα έχει πιο παγωμένη, τραγανή υφή, ενώ το σορμπέ είναι πιο λείο. Και τα δύο αποτελούν πολύ ωραίες εναλλακτικές, εάν αναζητάς κάτι δροσερό για μετά τη θάλασσα ή όταν θέλεις κάτι γλυκό και όχι βαρύ.

Διάβασε επίσης: Ανακάλυψε τρόπους ενυδάτωσης για τους καλοκαιρινούς μήνες

Παγωτό Μηχανής

Το παγωτό μηχανής είναι πιο αφράτο και κρεμώδες από τα άλλα παγωτά, αφού στην παρασκευή του προστίθεται αέρας, κάτι που του δίνει την απαλή υφή του. Φτιάχνεται με γάλα και κρέμα και είναι μια αγαπημένη επιλογή για μικρούς και μεγάλους.

Παγωμένο Γιαούρτι

Όταν ήμουν μικρή, ξεκίνησε η μόδα με το παγωμένο γιαούρτι…και ήρθε και έμεινε! Σήμερα λοιπόν, το παγωμένο γιαούρτι μπορεί να αποτελέσει άλλο ένα είδος παγωτού. Μπορεί να μην είναι ακριβώς παγωτό, αλλά είναι ιδανικό αν ψάχνεις κάτι πιο «ελαφρύ» σε θερμίδες, πάντα με την προσοχή του. Είναι δροσιστικό, νόστιμο και μια καλή λύση για όσους προσέχουν λίγο παραπάνω τη διατροφή τους.

Διατροφική αξία παγωτού

Αν και το παγωτό θεωρείται συχνά μια «απαγορευμένη» απόλαυση, είναι σημαντικό να θυμάσαι πως μπορεί να προσφέρει θρεπτικά συστατικά στον οργανισμό και σε κάποιες περιπτώσεις το ενσωματώνουμε σημαντικά στη διατροφή. Γι’αυτό και είμαστε εδώ για να το απενοχοποιήσουμε! Ποια είναι η διατροφική αξία του παγωτού;

Βιταμίνες

Το παγωτό παρέχει στον οργανισμό πολύτιμα συστατικά όπως, ασβέστιο, ριβοφλαβίνη (Β2), νιασίνη (Β3), φώσφορο, βιταμίνες A, D, E, ψευδάργυρο, κάλιο και μαγνήσιο.

Πιο συγκεκριμένα μια μεγάλη μπάλα (~100γρ) μπορεί να περιέχει παρόμοια ή ελαφρώς λιγότερη ποσότητα ασβεστίου σε σχέση με 100ml πλήρες γάλα.

Μακροθρεπτικά συσταστικά

Το παγωτό προσφέρει επίσης, πρωτεΐνες βιολογικής αξίας, παρόμοιες με αυτές των γαλακτοκομικών προϊόντων, οι οποίες συμβάλλουν στη δομή και τη λειτουργία των ιστών του σώματός μας. Ταυτόχρονα αποτελεί πηγή υδατανθράκων, οι οποίοι είναι απαραίτητη πηγή ενέργειας για τον οργανισμό.

Τέλος, το παγωτό είναι πηγή κορεσμένων λιπαρών και χοληστερίνης, με νικητή το παγωτό παρφέ! Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμάσαι ότι οι ποσότητες των κορεσμένων λιπαρών διαφέρουν με το είδος του παγωτού.

Σύμφωνα με τις διατροφικές οδηγίες, το παγωτό αντιστοιχεί στην κατηγορία των γλυκών και γι’αυτό θέλουμε να το επιλέγουμε περίπου 1 φορά την εβδομάδα για ενήλικες και παιδιά.

Ειδικά για τα παιδιά, είναι καλό να επιλέγουμε υγιεινές εναλλακτικές με λιγότερη ζάχαρη, όπως τα σορμπέ ή το σπιτικό παγωτό με φυσικά υλικά.

Πόσες θερμίδες έχει το παγωτό;

Όπως μπορείς να φανταστείς, ανάλογα με τα υλικά που περιέχει το παγωτό μπορεί να έχει και διαφορετικό θερμιδικό περιεχόμενο. Πάμε ωστόσο, να δούμε ενδεικτικά για κάποια είδη παγωτού και τις θερμίδες που μας δίνουν.

• Παγωτό βανίλια: 1 μπάλα παγωτό (100γρ) μας δίνει περίπου 180-200 kcal
• Κλασικό Μαλακό Παγωτό (Gelato): 1 μπάλα gelato (50γρ) μας δίνει περίπου 100kcal
• Παγωτό Παρφέ: 1 μπάλα παρφέ (50γρ) ανέρχεται περίπου στις 110- 130 kcal
• Σορμπέ και Γρανίτα: 1 μπάλα σορμπέ ή γρανίτα (50γρ) μας δίνει περίπου 60-70 kcal
• Παγωμένο Γιαούρτι: 1 μικρή μερίδα 100γρ χωρίς επιπλέον υλικά μας δίνει περίπου 100-125kcal
• Τα κλασικά χωνάκια βάφλας: προσθέτουν περίπου 50-100 θερμίδες ανά τεμάχιο

Παγωτό και μείωση βάρους πάνε μαζί;

Ίσως σε αυτό το σημείο να αναρωτιέσαι «Παγωτό και μείωση βάρους γίνεται;». Και η απάντησή είναι ότι σε μια ισορροπημένη διατροφή όλα ταιριάζουν!

Αν και το παγωτό θεωρείται για τους περισσότερους «εχθρός της δίαιτας», στην πραγματικότητα μπορεί να ενταχθεί σε ένα πρόγραμμα μείωσης βάρους, αρκεί να καταναλώνεται με μέτρο και μέσα στις συνολικές ανάγκες του σώματός σου.

Υπάρχουν πολλές επιλογές με χαμηλότερα λιπαρά και ζάχαρη, όπως το παγωμένο γιαούρτι, το σορμπέ και οι γρανίτες, που μπορούν να ενταχθούν μέσα σε μια διατροφή μείωσης βάρους.

Για παράδειγμα, μια μπάλα παγωτό περιέχει περίπου 180-200 θερμίδες και μπορεί να ενσωματωθεί στο απογευματινό σνακ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αν θέλεις το βράδυ ή άλλη στιγμή μέσα στην ημέρα απαγορεύεται.

Το πιο σημαντικό που χρειάζεται να θυμάσαι είναι: Να ακούς το σώμα σου! Αν θέλεις το παγωτό απόγευμα, επέλεξέ το απόγευμα. Αν θέλεις το βράδυ, επέλεξέ το το βράδυ. Μπαίνοντας στη διαδικασία να στο απαγορεύσεις τη στιγμή που αυθεντικά το θες, τότε συνήθως ξεκινά ένας φαύλος κύκλος δίαιτας στέρησης.

Παγωτό και σακχαρώδης διαβήτης

Ο διαβήτης αποτελεί σίγουρα μια πρόκληση όσον αφορά την κατανάλωση παγωτού, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να το στερηθούμε. Με την σωστή ρύθμιση του σακχάρου και την κατάλληλη ποσότητα, μπορούμε να το απολαύσουμε κανονικά και με ασφάλεια.

Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός, επομένως η κατανάλωση πρέπει να προσαρμόζεται στις ατομικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες του κάθε οργανισμού.

Σύμφωνα με την Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία (ΕΔΕ):

• Τα υψηλότερα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα μετά τη λήψη ενός παγωτού εμφανίζονται συνήθως 1 ½ ώρα μετά από την κατανάλωση του παγωτού.
• Μπορεί να καταναλώνεται προγραμματισμένα από το άτομο με σακχαρώδη διαβήτη, εφόσον λαμβάνονται κάποια μέτρα, όπως το να δίνεται η ανάλογη δόση ινσουλίνης.
• Εναλλακτικά, μπορεί, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τη σύστασή του, να το ανταλλάξει αφαιρώντας από το φαγητό του ισοδύναμο ποσό υδατανθράκων, στο πλαίσιο κυρίως γεύματος ή μικρογεύματος.
• Επίσης, το παγωτό μπορεί να αποτελεί καλή εναλλακτική λύση ενός μικρογεύματος που προηγείται κάποιας άσκησης, η οποία απαιτεί έξτρα γλυκόζη για την αντιμετώπιση των αναγκών της, ιδίως όταν πρόκειται να διαρκέσει μεγάλο χρονικό διάστημα.
• Το παγωτό δεν είναι η σωστή λύση για την αντιμετώπιση ενός υπογλυκαιμικού επεισοδίου, αφού οι συστάσεις είναι να αποφεύγονται τροφές που είναι πλούσιες σε λιπαρά για την αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας, ώστε να μην καθυστερεί η αύξηση των επιπέδων του σακχάρου του αίματος.

Πάμε λοιπόν, να δούμε κάποιες βασικές πληροφορίες για το παγωτό και το διαβήτη.

Τι συστατικά να προτιμήσεις;

Για να μπορέσουμε να επιβραδύνουμε την απορρόφηση της ζάχαρης στο αίμα, ιδανικό είναι να επιλέγουμε το παγωτό με πρωτεΐνες και πλήρη λιπαρά, ώστε να επιτύχουμε την αργή αύξηση της γλυκόζης στο αίμα. 

Αν χρειάζεται ταυτόχρονα να περιοριστεί η κατανάλωση λιπαρών και κυρίως των «κακών» κορεσμένων λιπαρών λόγω άλλων ζητημάτων υγείας, τότε εκείνη την ημέρα είναι σημαντικό να προσέξεις τις άλλες πηγές, διότι τα άτομα με διαβήτη έχουν αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων. 

Ποια ώρα της ημέρας είναι καλύτερο να το επιλέξεις;

Προκειμένου να βοηθήσουμε στην επιβράδυνση της απορρόφησης της ζάχαρης στο αίμα, μπορείς να επιλέξεις το παγωτό και μετά το κυρίως σου γεύμα (μεσημεριανό – βραδινό), τα οποία συχνά περιέχουν πρωτεϊνη και φυτικές ίνες από λαχανικά.

Τα συστατικά αυτά βοηθούν στην επιβράδυνση της αύξησης του σακχάρου στο αίμα, και με αυτό τον τρόπο το σώμα σου θα αξιοποιήσει καλύτερα το παγωτό με αυτό το τρόπο.

Ποιο είδος παγωτού να επιλέξεις, αν έχεις διαβήτη;

Τα τελευταία χρόνια κυκλοφορούν στο εμπόριο παγωτά διαφόρων τύπων όπως :

• Παγωτά με 0% περιεκτικότητα σε ζάχαρη, στα οποία χρησιμοποιούνται υποκατάστατα ζάχαρης (π.χ στέβια, ασπαρτάμη, σορβιτόλη) για την αύξηση της γλυκύτητας τους. Αυτού του είδους τα παγωτά μπορεί να περιέχουν λιπαρά.
• Παγωτά με 0% περιεκτικότητα σε λιπαρά που μπορεί να περιέχουν ζάχαρη.
• Παγωτά 0% + 0% με μηδενική ποσότητα ζάχαρης και λίπους.

Από τους παραπάνω τύπους παγωτών, τα 0% περιεκτικότητας σε ζάχαρη και τα 0%+0% περιεκτικότητας σε ζάχαρη και λιπαρά θεωρούνται οι καλύτερες επιλογές σε σύγκριση με τα κοινά παγωτά.

Ποια είναι η ιδανική επιλογή παγωτού;

Η ιδανική επιλογή είναι αυτή με το μικρότερο μέγεθος και την μικρότερη περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και ζάχαρη. Έτσι, θα ικανοποιήσουμε την ανάγκη για ένα δροσερό και γευστικό σνακ και θα αποφύγουμε ταυτόχρονα την απότομη αύξηση σακχάρου του αίματος.

Παγωτό και δυσανέξια στη λακτόζη

Η δυσανεξία στη λακτόζη είναι η αδυναμία του εντέρου να παράγει το ένζυμο λακτάση. Έτσι, δεν διασπάται η λακτόζη και μεταφέρεται αυτούσια στο παχύ έντερο και προκαλεί διάφορα δυσάρεστα συμπτώματα όπως αέρια, κοιλιακό πόνο κλπ. 

Το παγωτό, όπως ήδη έχουμε πει, συνήθως δημιουργείται από γαλακτοκομικά που είναι η κύρια πηγή της λακτόζης.

Πώς μπορείς να το απολαύσεις, χωρίς να έχεις δυσάρεστα συμπτώματα;

Το σορμπέ, οι γρανίτες και τα παγωτά από φυτικά γάλατα αποτελούν τις καλύτερες επιλογές για όσους έχουν δυσανεξία στη λακτόζη, διότι δεν περιέχουν γάλα ή κάποιο άλλο γαλακτοκομικό προϊόν και μπορούν να καταναλωθούν άφοβα.

Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν δημιουργήσει συμπληρώματα διατροφής με το ένζυμο της λακτάσης, τα οποία μπορούν να ληφθούν λίγο πριν την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων ή γευμάτων με λακτόζη και βοηθούν στην πέψη της λακτόζης, μειώνοντας έτσι τα δυσάρεστα συμπτώματα.

Κλείνοντας…

Το μόνο σίγουρο είναι ότι όποιο παγωτό και να επιλέξεις, απόλαυσέ το χωρίς τύψεις, πάντα με μέτρο. Το καλοκαίρι είναι για χαρές και γεύσεις που μας κάνουν να χαμογελάμε!